Yapı Biyolojisi – YBE

YAPI BİYOLOJİSİ & EKOLOJİSİ

Yapı biyolojisi, insan ile yapılaştığı çevre arasındaki bütünsel ilişkilerin öğretisidir. Yapıların, iç mekan ve ortamların insan sağlığına olan etkilerini inceleyen bilim dalıdır. Evimiz, iş yerimiz özünde bir yapı-organizmasıdır. Evimizi, iş yerimizi bizi saran üçüncü bir deri, bize en yakın yaşamsal çevre olarak tanımlamak da somut ve doğru olur. Bu üç tanımlama, bize en yakın çevre olan yapı ile ne kadar iç içe bir etkileşim içersinde olduğumuzu ve ona ne kadar bağımlı olduğumuzu, açıkça ifade eder.

Biyolojik ilkelerin eksikliği nedeniyle yerleşim gereksinimleri yeterince karşılanamadığı takdirde, yapı kültürü ve sanatı kendini geliştiremez, yapılaşma basitleşir, ruhsuzlaşır, sorumsuzlaşır. Disiplin olarak yapı biyolojisi, kültürel-biyolojik bir anlam içerir, kapsamı sınırlı olmayan, daha çok disiplinler ötesi niteliktedir.

Bugün artık ömrünüzün %90’ını kapalı yapay çevrelerde, yani yapı içlerinde geçirdiğimizden dolayı, iç mekanlar sağlığımızı belirleyen en önemli ortamlar olmuşlardır. İşte yapı biyolojisi, bu iç ortamları düzenleyerek hastalanmadan sağlıklı kalmamızı hedefler. “Sağlıksal tedbirlilik” olarak da tanımlayabileceğimiz bu yaklaşım, günümüzde özellikle çevre bilincinin tabana yayıldığı gelişmiş toplumlarda yaygındır. Yapıdan kaynaklanan ruhsal ya da bedensel bir hastalığı tedavi etmek zorunda kalmak yerine, yapıyı baştan bizi hasta etmeyecek şekilde tasarlamaktır yapı biyolojisi.

YAPI BİYOLOJİSİ UYGULAMALARI

Kavramsal olarak 25 temel kurala dayanan yapı biyolojisinin uygulamasında doğal yapı malzemeleri ve akustik izolasyon, iç mekan ikliminin insan sağlığına göre yönelimi ve psikolojik uyum, ayrıca çevre, enerji ve su döngüleri ile inşaat alanının jeolojik uygunluğu gibi hususlar dikkate alınır. Yapı biyolojisi bu ilkelerce yürütülen mimarlığın ve iç mimarlığın yanında, mevcut binaların biyoklimatik yapı analizi (BYA) ile ölçümlenerek insan sağlığına zarar veren yönlerinin tadilatı ile iyileştirmesi şeklinde de uygulanır.

SAĞLIĞIMIZA ETKİ EDEN BAŞLICA UNSURLAR

1

Yapı malzemeleri ve bina tasarımı

2

Mobilyalar

3

Elektrik tesisatı

4

Boyalar ve cilalar

5

Zemin kaplamaları

6

Elektronik ev cihazları

7

Yapı ve yalıtım malzemeleri

8

Klima ve kalorifer sistemleri

Yapı biyolojisi yaklaşımının 25 temel ilkesi

Sağlıklı iç mekan iklimi

Uyarıcı ve zararlı maddeleri azaltmak ve yeterli taze havayı sağlamak

Sağlığa zararlı küf ile maya mantarlarını, bakterileri, toz ve alerjenleri önlemek

Nötür ya da iyi kokan malzemeleri kullanmak

Elektromanyetik alanları ve dalga boylarını minimize etmek

Isınma için ışınım sıcaklığını öncelemek

Yapı Malzemeleri ve İç Mekan Donatıları

Doğal, zararlı maddeler içermeyen ve radyoaktivitesi olabildiğince düşük malzemeleri kullanmak

Isı yalıtımı ile ısı depolanması ve iç yüzey ile iç ortam sıcaklıkları arasındaki dengeyi doğru ilişkilendirmek

Nem oranını denkleştirebilen malzemeleri kullanmak

Yeni-yapı nemine dikkat etmek

İç mekan akustiğini ve ses yalıtımını optimize etmek (sesaltı titreşimleri dahil)

Mekan Kurgusu ve Mimarlık

Oran, ölçek ve formların uyumlu olmasına dikkat etmek

Görmek, işitmek, koklamak ve dokunmak gibi duyu etkilerini teşvik etmek

Doğasındakine yakın ışık ve renk ilişkilerine dikkat etmek, titreşimsiz aydınlatma elemanları kullanmak

Fizyolojik ve ergonomik bilgileri dikkate almak

Yerel yapı kültürünü ve zanaatı teşvik etmek

Çevre, Enerji, Su

Enerji tüketimini minimalize etmek ve yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanmak

İnşaat ve tadilat sürecinde, olumsuz çevre etkilerine neden olmamak

Doğal kaynakları sakınmak, flora ve faunayı korumak

Yerel inşaat yöntemlerini öncelemek, malzeme ve ekonomik ilişkileri en iyi yaşam döngüsü verilerine göre göre tercih etmek

Optimum içme suyunu sağlamak

Ekososyal Yaşam Alanı

Altyapı planlamasında karma fayda odağının iyi olması: işyerine, okula, ikmal hizmetlerine, toplu taşıma sistemlerine vs. ulaşımın yakınlığı

Yaşam alanını insancıl ve çevreyi koruyacak şekilde kurgulamak

Kırsal ve kentsel yerleşim alanlarında yeterli yeşil alanları öngörmek

Bölgesel ve kendine yeterliliği güçlendirmek, yerel hizmet ağlarını ve tedarikçilerini kullanmak

İnşaat alanlarını olabildiğince; toprak, radyasyon, emisyon ve gürültü kirliliği olmayan yerlerden seçilmesi

* Bu sayfada yer alan yapı biyolojisi ve ekolojisi tanımı ve 25 temel ilke, Alman Yapı Biyolojisi ve Sürdürülebilirlik Enstitüsü'nün ortaya koyduğu yaklaşım ve içerik doğrultusunda And Akman tarafından Türkçe'ye çevirilerek Enstitümüzün kullanımına tahsis edilmiştir. Buradaki içeriğin birebir kullanılması durumunda Yapı Biyolojisi ve Ekolojisi Enstitüsü veya And Akman'nın kaynak gösterilmesi uygun olacaktır.